2012, Tsoclis, εσύ ο τελευταίος λεπρός

Το  Δημοτικό Μουσείο Κώστα Τσόκλη ανέλαβε τη διοργάνωση της μεγάλης εικαστικής και κοινωνικής επέμβασης «Tsoclis, εσύ ο τελευταίος λεπρός» στο νησί της Σπιναλόγκας, που εγκαινιάστηκε στις 2 Ιουνίου 2012.

«Όπως στις αρχαίες τραγωδίες, όπου η μοίρα των ηρώων είναι πάντα ζοφερή και έρχεται η ομορφιά του Λόγου και οι αναπάντεχες λύσεις των πολύπλοκων σχέσεων και καταστάσεων να λυτρώσει τους ήρωες αλλά και τον θεατή, έτσι κι εδώ, φιλοδοξώ, πρώτα να ταυτίσω τον επισκέπτη με αυτούς που απομονωμένοι από την κοινωνία έβλεπαν το σώμα τους και τις ψυχές τους σιγά σιγά να λιώνουν, και ύστερα, να τον λυτρώσω, μέσω της γοητείας της Φύσης και της Τέχνης, οδηγώντας τον τελικώς στη συνειδητοποίηση της δικιάς του ευτυχίας, του να είναι δηλαδή υγιής, αρτιμελής και να απολαμβάνει τα δώρα της Ζωής, της Ελευθερίας και της Τέχνης» λέει ο Τσόκλης

Πρόσχημα για τη δημιουργία αυτού του τεράστιου εικαστικού εγχειρήματος, είναι η υπαινικτική και όχι περιγραφική, ανάδειξη της περιόδου 1903 – 1957 του Νησιού, δηλαδή της εποχής του εγκλεισμού των λεπρών στη Σπιναλόγκα.

Σκοπός, η μετατροπή του νησιού σε έργο σύγχρονης τέχνης, που εμπνέεται όμως από το πρόσφατο παρελθόν. Έτσι ο επισκέπτης αναγνωρίζει τον εαυτό του, τόσο ως υπεύθυνο φορέα, όσο και ως αποδέκτη αυτού του παρελθόντος. Τη δε σημερινή του πραγματικότητα, ως ένα αναπόφευκτο ιστορικό σκαλοπάτι. Άρα πρόκειται για μια εκδήλωση τόσο αισθητικής, όσο και αυτογνωσίας. Δηλαδή τέχνης.

Οι επεμβάσεις έχουν γίνει και στο περιέχον και στο περιεχόμενο. Δηλαδή στο πως φαίνεται το νησί εξωτερικά από την πλευρά της Πλάκας και της Ελούντας, καθώς και από τα πλοιάρια που οδηγούν τον επισκέπτη σ ’αυτό, μετατρέποντάς το νησί σ ’ένα τεράστιο γλυπτικό έργο. 

Από τη στιγμή που ο επισκέπτης πατά το πόδι του στη Σπιναλόγκα, αρχίζουν γι’αυτόν οι εικαστικές προκλήσεις. Πότε αναδεικνύουν υπάρχουσες συγκινησιακές δυνατότητες που πιθανώς να διαφεύγουν της προσοχής του, πότε δημιουργούν νέες και απροσδόκητες αισθητικές καταστάσεις και πότε ο επισκέπτης έρχεται σε επαφή με αυτόνομους ζωγραφικούς πίνακες, γλυπτά και multimedia εγκαταστάσεις. 

Τα έργα εμπνέονται και υπαινικτικά αναφέρονται στα χρόνια που το νησί είχε μετατραπεί σε λεπροκομείο, όμως δεν έχουν καταγγελτικό χαρακτήρα, αλλά αντίθετα λυτρωτικό.

Ο γνωστός μουσικοσυνθέτης Νίκος Ξυδάκης, συνέθεσε την πρωτότυπη μουσική που συνόδευε τον επισκέπτη καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής του στο νησί. 

Επιμελητές: Κατερίνα Κοσκινά, Bruno Cora

Συντονισμός: Ελένη Τσόκλη, Νίκος Φινοκαλιώτης

Οργάνωση και επικοινωνία: Δημοτικό Μουσείο Κώστα Τσόκλη, Χρυσάνθη Κουτσουράκη

Συνδιοργανωτές: Περιφέρεια Κρήτης, Δήμος Αγίου Νικολάου

Υπό την Αιγίδα της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την Unesco